Saopštenje Evropskog pokreta za vodu nakon sastanka u Lionu
Lion, 4.-6. aprila 2024. godine
Voda za sve, voda za mir. Na svome godišnjem sastanku Evropski pokret za vodu ponovo potvrđuje javnu i demokratsku upravu ovoga vitalnog resursa, koji treba sačuvati kao zajedničko dobro, uz protivljenje bilo kom vidu privatizacije, komodifikacije, korištenju kao sredstva ratovanja i otimanju.
Pred ekološkim, društvenim i političkim vanrednim stanjima prirodna baština i vodni resursi moraju biti sačuvani prevencijom i zaštitom. Pred nestašicom, sušom i poplavama, garancija vode za svakoga mora imati prioritet nad pretjeranom ili nelegitimnom industrijskom ili poljoprivrednom upotrebom. Imperativ je obnoviti narušene/uništene ekosisteme i kvalitetu vode koja je dramatično zagađena hemijskim sredstvima, PFAS-om, mikroplastikom, između ostalog. U tu svrhu podrška agroekološkoj tranziciji mora biti osigurana, a u vezi s upotrebom i odlaganjem toksičnih tvari treba da budu usvojene stroge mjere.
Implementacija ljudskog prava na vodu i sanitarije za sve zahtijeva isključenje vode iz liberalizacije, komodifikacije, financijalizacije i grabljenja. Upravljanje vodom mora biti javno, transparentno i participativno, s aktivnom ulogom građana i radnika. Podržano i praćeno javno-javnim partnerstvima, mora osigurati pristupačnost, kvalitetu usluga i ulaganja u infrastrukturu i održavanje kako bi se smanjila curenja u mrežama.
Zemlje koje su u procesu pridruživanja Evropskoj uniji, posebno one balkanske, ne smiju biti žrtvena zona. Njihova vodna tijela dio su evropskoga vodnog sistema i moraju biti sačuvana od rizika razornih rudarskih projekata; zemlje u susjedstvu EU-a ne mogu se tretirati samo kao izvor ekstrakcije kritičnih materijala.
Evropski pokret za vodu izuzetno je zabrinut zbog trenutnoga ratnog stanja i vrhunca sukoba u kojima voda igra ključnu ulogu. Voda se ne smije koristiti kao geopolitički alat ili, još gore, kao oružje rata, kao u Palestini, Siriji-Iraku, Ukrajini, Turskoj i drugim regijama. Evropski pokret za vodu ponovno potvrđuje svoju neupitnu podršku ovim populacijama i njihovim izbjeglicama. Zahtijeva trenutačno primirje na svim frontama rata i pridružuje se apelu UN-a “Voda za mir”.
Usto, izražavamo zabrinutost zbog sve veće militarizacije društva i zahtijevamo prekid i aktivno suprotstavljanje kriminalizaciji i diskreditiranju pokreta koji brane zajednička dobra i temeljna prava te upućujemo opšti zahtjev za slobodu neslaganja, pristupa informacijama i govora.
Navedeni primjeri su izraženi u otvorenom pismu upućenom institucijama EU-a, izabranim predstavnicima i kandidatima na narednim evropskim izborima, od kojih se traži hitno obnavljanje Inicijative za otpornost vode, koja je artikulisana na takvim gledištima.
